Situasi 13 ~Baru dan Baharu~

Semalam kawan aku menghantar sistem pesanan ringkas (SMS) untuk bertanya khabar. Semasa sedang berSMS, dia memberitahu sedang musykil dengan ayat 'baru' dan 'baharu' serta ingin mengetahui perbezaan perkataan tersebut.

Isu penggunaan kedua-dua perkataan itu sebenarnya sudah bermula sejak tahun 2007. Mulai awal tahun itu, Radio dan Televisyen Malaysia (RTM) menggunakan perkataan 'baharu' menggantikan perkataan 'baru'. 

Terdapat dua konteks jawapan yang dapat diberikan untuk menjelaskna penggunaan dua kata tersebut. Pertama, konteks penggunaan umum, iaitu digunakan oleh pengguna biasa. Berdasarkan konteks ini, 'baru' dan 'baharu' tidaklah mempunyai perbezaan, dan boleh digunakan secara berganti. Inilah jawapan Encik Sallehudin Abang Shokeran. Kamus Dewan edisi keempat pada halaman 103, memberi makna 'baharu' sebagai 'baru', dan pada halaman 131, makna 'baru' ialah "belum (tidak) ada sebelumnya". Jelasnya, mengikut definisi konteks ini, 'baru' dan 'baharu' merupakan kepelbagaian atau variasi, dan boleh digunakan kedua-duanya. Penggunaannya untuk menunjukkan sifat masa.

Kedua, mengikut konteks linguistik atau ilmu bahasa. Sekiranya diteliti mengikut fungsi linguistik, penggunaannya berbeza walaupun masih memperlihatkan ciri waktu, iaitu "tidak lama". Mengikut aspek tatabahasa, 'baru' berfungsi sebagai kata bantu kepada kata kerja, iaitu perkataan yang menjelaskan masa berlakunya sesuatu perkataan. Perkataan ini digunakan sebelum kata kerja atau perbuatan. Contohnya: baru makan, baru pulang dan sebagainya.

Perkataan 'baharu' pula berfungsi sebagai kata adjektif kepada kata nama, iaitu perkataan yang menyatakan sifat bagi sesuatu, sama ada orang, binatang, benda, alat, negeri, hal, dan sebagainya. Perkataan ini digunakan selepas nama sesuatu tadi. Contohnya: kereta baharu, perjanjian baharu dan lain-lain.

Oleh sebab fungsinya berbeza, kedua-dua perkataan itu sewajarnya tidak digunakan secara bertukar ganti seperti yang berikut: baharu makan, baharu pulang, kereta baru, perjanjian baru dan sebagainya.

Penggunaan mengikut konteks yang kedua dianggap lebih tepat, lebih-lebih lagi jika digunakan dalam urusan rasmi, seperti dalam karangan, laporan, minit mesyuarat, dan sebagainya. Perkataan 'baharu' bukanlah korpus yang baru diperkenalkan, kerana perkataan itu sangat aktif digunakan dalam tulisan pada tahun 1930-an hingga 1950-an dahulu lagi. (sumber:Dermaga=BM1=STPM)

PENDAPAT: 

Perkataan 'baru' dan 'baharu' sememangnya boleh menimbulkan kekeliruan dan tidak dapat dibezakan yang mana harus digunakan dalam ayat. Hal ini menyebabkan ramai pengguna yang membuat kesilapan kerana menganggap kedua-dua perkataan tersebut adalah sama.